Không thỏa thuận được việc phân chia di sản
Nội dung câu hỏi:
(Câu hỏi của bạn Vũ Hoàng Trang)
Cha mẹ tôi có căn nhà mặt tiền đường phố 9 mét, chiều sâu 20 mét. Cha tôi có di chúc để lại một gian (một nửa nhà) cho người con út. Sau khi ông mất, người con út đã làm thủ tục nhận thừa kế phần nhà đất này và đã được cấp giấy chứng nhận. Nay mẹ tôi tuổi lớn, bà muốn chia đều phần nhà còn lại cho các con bằng cách bán nhà và chia tiền. Trong 6 anh chị em tôi thì 5 người đồng tình, riêng chị đầu không đồng ý bán. Tôi muốn được Quý báo cho ý kiến tư vấn cho chúng tôi cách giải quyết?
Tư vấn của luật sư:
Thư bạn gửi tới không kèm theo bản di chúc, nhưng từ bản di chúc của ông để lại cho người con út một nửa tài sản nhà đất, người này đã làm thủ tục nhận thừa kế, đã được nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, những người thừa kế khác của ông đều đồng thuận mà không có ý kiến gì khác, nên có thể thấy bản di chúc được lập là phù hợp quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, tài sản nhà đất ở đây là tài sản chung của vợ chồng nên cần xem lại nội dung bản di chúc để biết phần nhà đất còn lại (sau khi chuyển sở hữu cho người con út) là tài sản của ai, có phải đó là tài sản riêng của bà hay vẫn là tài sản chung của ông bà.
Trong trường hợp ông bà đã rạch ròi về tài sản, tức phần nhà đất còn lại là tài sản riêng của bà thì bà có quyền quyết định tặng cho một ai đó hoặc bán lấy tiền chia cho các con. Lúc này các con không thể can dự vào quyền riêng của bà.
Trong trường hợp phần nhà đất còn lại vẫn là tài sản chung của vợ chồng thì do ông đã chết nên phát sinh quan hệ thừa kế. Di sản ở đây là một nửa của phần nhà đất còn lại. Phần tài sản này không có di chúc định đoạt nên sẽ được phân chia theo quy định của pháp luật. Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.
Pháp luật về thừa kế quy định hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết. Như vậy trong trường hợp của gia đình bạn sẽ có các người thừa kế là bà mẹ và tất cả 6 người con của ông bà. Những người thừa kế cùng hàng đồng thuận thì thông qua cơ quan công chứng làm thủ tục thỏa thuận phân chia di sản thừa kế. Trong trường hợp có người trong diện thừa kế không đồng ý thì có thể khởi kiện vụ án để yêu cầu Tòa án giải quyết.
(Luật sư Nguyễn Thiện Hùng)