Nội dung câu hỏi:
(Câu hỏi của bạn Hoàng Đình Nam)
Bản chính giấy khai sinh của tôi bị mất, nay có công việc cần đến, tôi liên hệ về Ủy ban nhân dân xã nơi cư trú để xin cấp lại thì được biết trong sổ sách của xã lưu giữ thể hiện không đúng năm sinh của tôi. Tôi sinh ngày 25-9-1981 nhưng trong sổ của xã ghi ngày 25-9-1980. Các giấy tờ khác của tôi như chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, bằng tốt nghiệp đại học … đều thể hiện ngày sinh là ngày 25-9-1981. Ủy ban xã ở đây không đồng ý làm khai sinh lại cho tôi theo các giấy tờ tôi có. Tôi còn có người chị ruột sinh ngày 30-12-1979, nếu năm sinh của tôi như trong sổ của xã thì chị tôi hơn tôi chưa đầy 9 tháng. Xin hỏi trường hợp của tôi sẽ được giải quyết thế nào?
Ý kiến tư vấn của luật sư:
Pháp luật về hộ tịch thừa nhận Giấy khai sinh là giấy tờ hộ tịch gốc của cá nhân. Mọi hồ sơ, giấy tờ của cá nhân có nội dung về họ, chữ đệm, tên; ngày, tháng, năm sinh; giới tính; dân tộc; quốc tịch; quê quán; quan hệ cha, mẹ, con phải phù hợp với Giấy khai sinh của người đó. Trường hợp nội dung trong hồ sơ, giấy tờ cá nhân khác với nội dung trong Giấy khai sinh của người đó thì Thủ trưởng cơ quan, tổ chức quản lý hồ sơ hoặc cấp giấy tờ có trách nhiệm điều chỉnh hồ sơ, giấy tờ theo đúng nội dung trong Giấy khai sinh.
Khi bản chính Giấy khai sinh bị mất thì tài liệu làm căn cứ để cấp lại là Sổ hộ tịch, đó là tài liệu gốc do cơ quan đăng ký hộ tịch thiết lập khi đăng ký khai sinh lần đầu.
Trong trường hợp có sai sót về thông tin hộ tịch của cá nhân khi đăng ký hộ tịch thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện việc sửa đổi, gọi là cải chính hộ tịch. Với trường hợp của bạn, bạn cho rằng năm sinh của mình thể hiện trong Sổ hộ tịch là không đúng, là đã có sai sót khi đăng ký khai sinh thì bạn cần có tài liệu để chứng minh.
Trong thủ tục đăng ký khai sinh theo Điều lệ đăng ký hộ tịch ban hành kèm theo Nghị định số 04/CP, ngày 16-01-1961 của Hội đồng Chính phủ có quy định tại Điều 2: “Khi khai sinh phải xuất trình giấy chứng sinh do cơ quan y tế đã đỡ đẻ cấp. Trường hợp không có giấy chứng sinh thì có thể xuất trình giấy chứng nhận do người chịu trách nhiệm về hành chính ở xóm, bản, phố hay cơ quan, xí nghiệp, công, nông trường cấp”. Với quy định đó, trong hồ sơ đăng ký việc sinh của bạn có thể còn lưu giữ giấy tờ chứng minh việc sinh, nếu có được sẽ là căn cứ xác thực để cải chính năm sinh của mình. Ngoài ra, khoảng cách 9 tháng tuổi của hai chị em, nếu khai sinh của người chị là chính xác, cũng có thể là tài liệu để cơ quan thẩm quyền xem xét khi giải quyết yêu cầu của bạn. Không có chứng cứ xác thực thì việc cải chính sẽ gặp khó khăn hơn. Bạn cần làm đơn yêu cầu để Ủy ban nhân dân xã có cơ sở giải quyết. Với những trường hợp khó trong việc áp dụng pháp luật, có thể các cơ quan chuyên môn cấp trên như Sở Tư pháp, Bộ Tư pháp sẽ có hướng dẫn cụ thể.
(Luật sư Nguyễn Thiện Hùng)