Chế độ, chính sách đối với dân công hỏa tuyến
Nội dung câu hỏi:
(Câu hỏi của bạn Phạm Thị Lan)
Trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ, cứu nước, tôi được chính quyền địa phương huy động vào lực lượng dân công hỏa tuyến, trong đó có thời gian phục vụ tại mặt trận Lào gần một năm (từ khoảng đầu đến quá nửa năm 1971). Được nghe nói Nhà nước có chế độ cho số đối tượng này, xin cho biết các quy định cụ thể gồm những gì? Hiện tôi đang hưởng chế độ mất sức lao động, có phải vì thế tôi không được nhận chế độ dân công hỏa tuyến hay không?
Tư vấn của luật sư:
Ngày 14-10-2015 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 49/2015/QĐ-TTg về một số chế độ, chính sách đối với dân công hỏa tuyến tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, chiến tranh bảo vệ Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế. Theo Quyết định này, đối tượng được hưởng chế độ là dân công hỏa tuyến được Ủy ban hành chính hoặc Ủy ban nhân dân cấp xã trở lên hoặc cơ quan, đơn vị có thẩm quyền huy động, quản lý tập trung, được giao làm nhiệm vụ phục vụ chiến đấu cho các đơn vị Quân đội hoặc phục vụ các chiến trường, trong thời gian và địa bàn như sau:
a) Dân công hỏa tuyến tham gia kháng chiến chống Pháp từ tháng 9 năm 1945 đến ngày 20 tháng 7 năm 1954; tham gia kháng chiến chống Mỹ từ sau ngày 20 tháng 7 năm 1954 đến ngày 30 tháng 4 năm 1975. Địa bàn thực hiện nhiệm vụ trong phạm vi cả nước và ở Lào, Campuchia.
b) Dân công hỏa tuyến tham gia chiến tranh bảo vệ Tổ quốc ở biên giới Tây Nam từ tháng 5 năm 1975 đến ngày 07 tháng 01 năm 1979, ở biên giới phía Bắc từ tháng 02 năm 1979 đến tháng 12 năm 1988, làm nhiệm vụ quốc tế ở Lào từ tháng 5 năm 1975 đến ngày 31 tháng 12 năm 1988, ở Campuchia từ tháng 01 năm 1979 đến ngày 31 tháng 8 năm 1989. Địa bàn thực hiện nhiệm vụ trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc là các huyện biên giới, các huyện tiếp giáp với huyện biên giới có yêu cầu phục vụ, bảo đảm cho nhiệm vụ chiến đấu.
c) Đối với một số địa bàn đặc biệt, thời gian tham gia của dân công hỏa tuyến có thể được tính sớm hơn hoặc muộn hơn so với thời gian nêu trên do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng quy định.
Chế độ, chính sách được hưởng gồm:
- Chế độ trợ cấp một lần: được ấn định theo các mốc thời gian thực tế trực tiếp tham gia dân công hỏa tuyến (trường hợp có thời gian tham gia dân công hỏa tuyến ở các đợt khác nhau hoặc có gián đoạn thì được cộng dồn), cụ thể, dưới 01 năm, mức trợ cấp bằng 2.000.000 đồng; đủ 01 năm đến dưới 02 năm, mức trợ cấp bằng 2.700.000 đồng; từ đủ 02 năm trở lên, mức trợ cấp bằng 3.500.000 đồng. Trường hợp người đã từ trần thì một trong những thân nhân là vợ hoặc chồng, bố đẻ, mẹ đẻ, con đẻ, con nuôi hoặc người nuôi dưỡng hợp pháp được hưởng chế độ trợ cấp này.
- Người chưa được hưởng chế độ bảo hiểm y tế thì được hưởng chế độ bảo hiểm y tế tương tự như đối tượng là người có công quy định tại Luật Bảo hiểm y tế.
- Chế độ trợ cấp mai táng phí: Khi từ trần, người lo mai táng được hưởng trợ cấp mai táng phí theo mức quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
- Được cấp “Giấy chứng nhận” tham gia dân công hỏa tuyến.
Quyết định của Thủ tướng Chính phủ cũng đã quy định các trường hợp không thuộc đối tượng áp dụng chế độ, chính sách nêu trên, đó là:
1. Người đang hưởng chế độ hưu trí, chế độ mất sức lao động, chế độ bệnh binh, chế độ người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học hằng tháng hoặc đang công tác trong cơ quan Nhà nước, làm việc trong doanh nghiệp nhà nước hưởng lương từ ngân sách nhà nước có tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
2. Người đã từ trần nhưng không còn vợ hoặc chồng; bố đẻ, mẹ đẻ; con đẻ, con nuôi hoặc người nuôi dưỡng hợp pháp.
3. Người đang chấp hành hình phạt tù có thời hạn, tù chung thân; hoặc người bị kết án về một trong những tội về xâm phạm đến an ninh quốc gia.
4. Người xuất cảnh trái phép, đang định cư ở nước ngoài bất hợp pháp hoặc bị tòa án tuyên bố là mất tích; hoặc thoái thác nhiệm vụ, đầu hàng, phản bội, chiêu hồi.
Như vậy với trường hợp của bạn đang hưởng chế độ mất sức lao động nên không thuộc đối tượng hưởng chế độ đối với dân công hỏa tuyến.
(Luật sư Nguyễn Thiện Hùng)