Trẻ em là người nước ngoài có được nhập quốc tịch Việt Nam?
Nội dung câu hỏi:
(Câu hỏi của bạn Phan Thùy Dung)
Sáu năm trước đây, khi sinh con tôi cư trú ở nước ngoài, và chọn quốc tịch cho con là quốc tịch nước ngoài (quốc tịch của cha cháu), đã được giấy tờ về hộ tịch của nước ngoài ghi nhận. Nay mẹ con tôi đã về nước cư trú, tôi muốn con tôi có quốc tịch Việt Nam, chồng tôi cũng thỏa thuận việc này, vậy con tôi có thể nhập quốc tịch Việt Nam được không?
Ý kiến tư vấn của luật sư:
Luật Quốc tịch (được Quốc hội thông qua năm 2008, và sửa đổi, bổ sung năm 2014), tại Điều 16 có quy định: Trẻ em khi sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là công dân nước ngoài thì có quốc tịch Việt Nam, nếu có sự thỏa thuận bằng văn bản của cha mẹ vào thời điểm đăng ký khai sinh cho con.
Trường hợp của bạn, vợ chồng đã thỏa thuận chọn quốc tịch nước ngoài cho con, nên con bạn đã có quốc tịch nước ngoài (đã là người nước ngoài).
Về điều kiện để người nước ngoài được nhập quốc tịch Việt Nam được quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật Quốc tịch như sau:
Công dân nước ngoài và người không quốc tịch đang thường trú ở Việt Nam có đơn xin nhập quốc tịch Việt Nam thì có thể được nhập quốc tịch Việt Nam, nếu có đủ các điều kiện sau đây:
a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật Việt Nam;
b) Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật Việt Nam; tôn trọng truyền thống, phong tục, tập quán của dân tộc Việt Nam;
c) Biết tiếng Việt đủ để hoà nhập vào cộng đồng Việt Nam;
d) Đã thường trú ở Việt Nam từ 5 năm trở lên tính đến thời điểm xin nhập quốc tịch Việt Nam;
đ) Có khả năng bảo đảm cuộc sống tại Việt Nam.
Điều luật này còn quy định, người xin nhập quốc tịch Việt Nam có thể được nhập quốc tịch Việt Nam mà không buộc phải có các điều kiện quy định về khả năng biết tiếng Việt, về thời gian thường trú từ 5 năm và khả năng bảo đảm cuộc sống tại Việt Nam như quy định trên, nếu thuộc trường hợp là vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ hoặc con đẻ của công dân Việt Nam.
Quy định tại Điều 19 của Luật Quốc tịch về điều kiện để người nước ngoài được nhập quốc tịch Việt Nam không nói đến người chưa thành niên. Tuy nhiên, một số điều luật khác đã có các quy định về quốc tịch của người con chưa thành niên.
Điều 37 về quốc tịch của con nuôi chưa thành niên nói rằng: Trẻ em là người nước ngoài được cha mẹ mà một người là công dân Việt Nam, còn người kia là người nước ngoài nhận làm con nuôi thì được nhập quốc tịch Việt Nam theo đơn xin nhập quốc tịch Việt Nam của cha mẹ nuôi và được miễn các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 19 của Luật này. Tại Điều 35 về quốc tịch của con chưa thành niên khi cha mẹ được nhập, trở lại hoặc thôi quốc tịch Việt Nam có quy định: Khi chỉ cha hoặc mẹ được nhập hoặc trở lại quốc tịch Việt Nam thì con chưa thành niên sinh sống cùng với người đó cũng có quốc tịch Việt Nam nếu có sự thỏa thuận bằng văn bản của cha mẹ.
Từ các quy định được viện dẫn của Luật cho thấy, tuy không có điều luật quy định trực tiếp cho trường hợp của bạn, nhưng với các quy định khác của Luật Quốc tịch và các văn bản pháp luật có liên quan, tôi cho rằng con bạn có điều kiện để được nhập quốc tịch Việt Nam. Khi làm thủ tục nhập quốc tịch phải có sự thỏa thuận của cha mẹ và ký đơn xin nhập quốc tịch Việt Nam cho con.
Bạn có thể liên hệ đến Sở Tư pháp nơi cư trú để được hướng dẫn cụ thể.
(Luật sư Nguyễn Thiện Hùng)