Điều kiện, thủ tục để nhận trẻ bị bỏ rơi làm con nuôi

Câu hỏi:

Một buổi sáng sớm đi làm, chúng tôi phát hiện ai đó để một đứa trẻ mới sinh trước cổng nhà mình. Vợ chồng tôi lại chưa có con, chúng tôi muốn nuôi đứa trẻ đó như con của mình thì có được không và cần xin phép ở đâu?

                                                                        (Hoàng Thị Tình – Cam Ranh)

Ý kiến tư vấn:

Pháp luật về hộ tịch (Điều 16 của Nghị định số 158/2005/NĐ-CP của Chính phủ) quy định một người khi phát hiện trẻ sơ sinh bị bỏ rơi, phải bảo vệ đứa trẻ đồng thời báo ngay cho UBND hoặc công an cấp xã để lập biên bản và tìm người tạm thời nuôi dưỡng trẻ em đó. UBND cấp xã sẽ thông báo trên Đài phát thanh hoặc Đài truyền hình địa phương 3 lần trong 3 ngày liên tiếp để tìm cha, mẹ đẻ của đứa trẻ. Trong trường hợp một người đang trực tiếp nuôi dưỡng đứa trẻ mà sau thời hạn 30 ngày kể từ ngày thông báo cuối cùng nếu không tìm thấy cha, mẹ đẻ của đứa trẻ thì người đó phải đi đăng ký khai sinh cho đứa trẻ.

Trong trường hợp của anh chị muốn nhận trẻ em đó làm con nuôi, phải làm thủ tục đăng ký việc nuôi con nuôi tại UBND cấp xã nơi đã lập biên bản xác nhận tình trạng trẻ em bị bỏ rơi. Để được nhận con nuôi, người nhận con nuôi phải có một số điều kiện như: Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ; hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên; có điều kiện về sức khỏe, kinh tế, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi; có tư cách đạo đức tốt. Một số trường hợp không được nhận con nuôi, đó là: Người đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên; người đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh; người đang chấp hành hình phạt tù; người chưa được xóa án tích về một trong các tội như: cố ý xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em.

Khi xét thấy đủ điều kiện để nhận con nuôi, người xin nhận con nuôi nộp cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi lập biên bản như đã nói trên bộ hồ sơ gồm có: Đơn xin nhận con nuôi;  bản sao Hộ chiếu, Giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ có giá trị thay thế;  Phiếu lý lịch tư pháp; văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân; giấy khám sức khoẻ do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp; văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó thường trú cấp để được đăng ký nuôi con nuôi.

Luật sư Nguyễn Thiện Hùng

Hội Luật gia tỉnh Khánh Hòa