Nội dung câu hỏi:
Cháu tôi 14 tuổi, được một công ty gợi ý vào làm việc. Tuy đã được đại diện công ty giải thích nhưng tôi vẫn băn khoăn về việc sử dụng lao động trẻ em ở độ tuổi như vậy. Xin cho biết các quy định của nhà nước nhằm bảo vệ lao động trẻ em?
(Câu hỏi của bạn Huỳnh Lê)
Ý kiến tư vấn:
Bộ luật Lao động năm 2019, dành một chương gồm những quy định riêng đối với lao động chưa thành niên và một số lao động khác, trong đó lao động chưa thành niên được quy định trong một mục, gồm 5 điều. Theo bộ luật này thì lao động chưa thành niên là người lao động chưa đủ 18 tuổi. Trong đó, việc sử dụng lao động được quy định cụ thể theo các mốc độ tuổi khác nhau.
Trên nguyên tắc lao động chưa thành niên chỉ được làm công việc phù hợp với sức khỏe để bảo đảm sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách. Pháp luật đòi hỏi người sử dụng lao động khi sử dụng lao động chưa thành niên có trách nhiệm quan tâm chăm sóc người lao động về các mặt lao động, sức khỏe; theo dõi công việc đang làm và tình hình sức khoẻ; tạo cơ hội để lao động chưa thành niên được học văn hóa, giáo dục nghề nghiệp, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề.
Khi sử dụng người chưa đủ 15 tuổi làm việc, người sử dụng lao động phải tuân theo quy định:
a) Phải giao kết hợp đồng lao động bằng văn bản với người chưa đủ 15 tuổi và người đại diện theo pháp luật của người đó;
b) Bố trí giờ làm việc không ảnh hưởng đến thời gian học tập;
c) Phải có giấy khám sức khỏe của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền xác nhận sức khỏe của người chưa đủ 15 tuổi phù hợp với công việc và tổ chức kiểm tra sức khỏe định kỳ ít nhất một lần trong 06 tháng;
d) Bảo đảm điều kiện làm việc, an toàn, vệ sinh lao động phù hợp với lứa tuổi.
Người sử dụng lao động chỉ được tuyển dụng và sử dụng người từ đủ 13 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi vào làm các công việc nhẹ theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành; không được tuyển dụng và sử dụng người chưa đủ 13 tuổi làm việc, trừ các công việc nghệ thuật, thể dục, thể thao nhưng không làm tổn hại đến sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách của người chưa đủ 13 tuổi và phải có sự đồng ý của cơ quan chuyên môn về lao động thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.
Thời giờ làm việc của người chưa đủ 15 tuổi không được quá 04 giờ trong 01 ngày và 20 giờ trong 01 tuần; không được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm. Thời giờ làm việc của người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi không được quá 08 giờ trong 01 ngày và 40 giờ trong 01 tuần. Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi có thể được làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm trong một số nghề, công việc theo danh mục do Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành.
Ngoài ra pháp luật lao động còn quy định cụ thể các công việc và nơi làm việc cấm sử dụng người lao động từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi.
(Bạn có thể tham khảo thêm các nội dung liên quan được quy định cụ thể tại Thông tư 09/2020/TT-BLĐTBXH của Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội).
Luật sư Nguyễn Thiện Hùng