Nội dung câu hỏi:
Xin cho biết loại vi phạm được coi là vi phạm hành chính và người vi phạm phải chịu trách nhiệm trong những trường hợp nào?
(Câu hỏi của bạn Phạm Quốc Hữu)
Ý kiến tư vấn:
Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính.
Người thực hiện hành vi vi phạm hành chính bị xử phạt khi hành vi đó đang trong một khoảng thời gian nhất định, gọi là thời hiệu.
Được quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính (ban hành năm 2012, được sửa đổi, bổ sung năm 2000), thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 01 năm, trừ các trường hợp: Vi phạm hành chính về kế toán; hóa đơn; phí, lệ phí; kinh doanh bảo hiểm; quản lý giá; chứng khoán; sở hữu trí tuệ; xây dựng; thủy sản; lâm nghiệp; điều tra, quy hoạch, thăm dò, khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước; hoạt động dầu khí và hoạt động khoáng sản khác; bảo vệ môi trường; năng lượng nguyên tử; quản lý, phát triển nhà và công sở; đất đai; đê điều; báo chí; xuất bản; sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả; quản lý lao động ngoài nước thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 02 năm. Đối với vi phạm hành chính về lĩnh vực thuế thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được áp dụng theo quy định của pháp luật về quản lý thuế.
Thời điểm để tính thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được quy định như sau: Đối với vi phạm hành chính đã kết thúc thì thời hiệu được tính từ thời điểm chấm dứt hành vi vi phạm; đối với vi phạm hành chính đang được thực hiện thì thời hiệu được tính từ thời điểm phát hiện hành vi vi phạm.
Trong thời hạn quy định này mà cá nhân, tổ chức cố tình trốn tránh, cản trở việc xử phạt thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính được tính lại kể từ thời điểm chấm dứt hành vi trốn tránh, cản trở việc xử phạt.
Trường hợp vụ việc vi phạm do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến (Cơ quan điều tra; Viện kiểm sát; Toà án) thì thời gian cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý, xem xét được tính vào thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính.
Luật còn quy định thời hạn được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính, là trường hợp cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu trong thời hạn 06 tháng, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt cảnh cáo hoặc 01 năm, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt hành chính khác hoặc từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà không tái phạm.
Hành vi vi phạm hành chính cụ thể trong từng lĩnh vực cùng với hình thức xử phạt, mức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với từng hành vi vi phạm hành chính; đối tượng bị xử phạt; thẩm quyền xử phạt, mức phạt tiền cụ thể theo từng chức danh và thẩm quyền lập biên bản đối với vi phạm hành chính; việc thi hành các hình thức xử phạt vi phạm hành chính, các biện pháp khắc phục hậu quả trong từng lĩnh vực quản lý nhà nước được quy định tại các nghị định của Chính phủ.
Luật sư Nguyễn Thiện Hùng