Nội dung câu hỏi:
Gia đình chúng tôi có 04 nhân khẩu, và có 03 người thuộc độ tuổi bầu cử. Hiện chúng tôi chưa có đăng ký thường trú ở địa phương, do mới chuyển nơi cư trú và chưa có chỗ ở ổn định. Xin cho biết trong trường hợp này thì chúng tôi sẽ tham gia bỏ phiếu ở đâu?
(Câu hỏi của bạn Quỳnh Liên)
Ý kiến tư vấn:
Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân hiện hành (Luật năm 2015) ghi nhận quyền bầu cử, ứng cử của công dân, theo đó: "Tính đến ngày bầu cử được công bố, công dân nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đủ mười tám tuổi trở lên có quyền bầu cử và đủ hai mươi mốt tuổi trở lên có quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp".
Để thực hiện quyền bầu cử, công dân được ghi tên vào danh sách cử tri và được phát thẻ cử tri. Danh sách cử tri do Ủy ban nhân dân cấp xã lập theo từng khu vực bỏ phiếu.
Luật đã xác nhận nguyên tắc lập danh sách cử tri tại các Điều 29 và 30 của Luật, thể hiện một số nội dung như sau:
1. Mọi công dân có quyền bầu cử đều được ghi tên vào danh sách cử tri và được phát thẻ cử tri, trừ các trường hợp:
a) Người đang bị tước quyền bầu cử theo bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật;
b) Người bị kết án tử hình đang trong thời gian chờ thi hành án;
c) Người đang chấp hành hình phạt tù mà không được hưởng án treo;
d) Người mất năng lực hành vi dân sự.
2. Mỗi công dân chỉ được ghi tên vào một danh sách cử tri ở nơi mình thường trú hoặc tạm trú.
3. Cử tri là người tạm trú và có thời gian đăng ký tạm trú tại địa phương chưa đủ 12 tháng, cử tri là quân nhân ở các đơn vị vũ trang nhân dân được ghi tên vào danh sách cử tri để bầu đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện ở nơi tạm trú hoặc đóng quân.
4. Công dân Việt Nam ở nước ngoài trở về Việt Nam trong khoảng thời gian từ sau khi danh sách cử tri đã được niêm yết đến trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu 24 giờ, thì đến Ủy ban nhân dân cấp xã xuất trình Hộ chiếu có ghi quốc tịch Việt Nam để được ghi tên vào danh sách cử tri và nhận thẻ cử tri bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã (nếu xuất trình tại nơi đăng ký thường trú) hoặc bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện (nêu xuất trình tại nơi đăng ký tạm trú).
5. Cử tri là người đang bị tạm giam, tạm giữ, người đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc được ghi tên vào danh sách cử tri để bầu đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh nơi người đó đang bị tạm giam, tạm giữ, đang chấp hành biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Trường hợp của gia đình bạn sẽ được thực hiện quyền bầu cử theo nội dung tại điểm 3 nêu trên./.
Luật sư Nguyễn Thiện Hùng