Chiều 23/5/2025 tại TP Tây Ninh, tỉnh Tây Ninh, Bộ Tư pháp đã tổ chức Tọa đàm “Một số định hướng hoàn thiện Luật Hoà giải ở cơ sở năm 2013 nhằm đáp ứng yêu cầu của tình hình mới”, ông Nguyễn Thanh Ngọc, Thứ trưởng Bộ Tư pháp chủ trì. Tham dự tọa đàm có lãnh đạo Văn phòng Bộ Tư pháp, Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý và lãnh đạo nhiều Sở Tư pháp, đoàn hội của các tỉnh phía Nam.

Quang cảnh Hội nghị

Theo báo cáo dẫn đề, sau hơn 10 năm triển khai thi hành, Luật Hòa giải ở cơ sở (HGOCS) năm 2013 đã góp phần quan trọng đưa công tác hòa giải vào nề nếp, thống nhất trên phạm vi cả nước. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai cho thấy nhiều bất cập, hạn chế đang ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải sửa đổi, bổ sung luật để phù hợp với tình hình mới. Hiện luật còn thiếu đồng bộ với nhiều văn bản pháp luật liên quan như Bộ luật Tố tụng Dân sự, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng… Đặc biệt, quy định về trách nhiệm của tòa án, quyền của các bên và nghĩa vụ của hòa giải viên trong thủ tục công nhận kết quả hòa giải thành ngoài tòa án chưa rõ ràng.

Tại Hội nghị, các đại biểu đã chỉ ra thực trạng nhiều hòa giải viên tại địa phương có độ tuổi cao, trình độ văn hóa hạn chế, dẫn đến khó khăn trong việc tiếp cận, nghiên cứu văn bản pháp luật cũng như ứng dụng công nghệ thông tin, cần có tiêu chuẩn rõ ràng hơn về trình độ, kỹ năng, đạo đức và quy định nhiệm kỳ cho hòa giải viên, đồng thời bổ sung cơ chế miễn nhiệm khi không còn đáp ứng yêu cầu. Ngoài ra, quy trình hòa giải thiếu hướng dẫn chi tiết, chủ yếu phụ thuộc vào kinh nghiệm cá nhân, dẫn đến sự không thống nhất trong triển khai. Một vấn đề khác được nhiều đại biểu đề cập là mức thù lao hiện tại cho hòa giải viên còn thấp, chưa tương xứng với công sức, trách nhiệm. Nhiều địa phương đề nghị nâng mức thù lao đối với vụ việc hòa giải thành, đồng thời bổ sung chi phí khoán như đi lại, điện thoại, hỗ trợ y tế…

Phát biểu tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc đánh giá cao các ý kiến đóng góp tâm huyết, thực tiễn từ các địa phương. Ông nhấn mạnh, HGOCS là một thiết chế giải quyết tranh chấp ngoài tòa án cần được coi trọng và phát triển, đặc biệt trong bối cảnh thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Việc sửa đổi Luật HGOCS không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là nhiệm vụ cấp bách để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, phát huy vai trò của cộng đồng trong giải quyết tranh chấp, góp phần ổn định xã hội và phát triển kinh tế.

                                                                                                                        Minh Tân