Đăng ký khai sinh cho trẻ em sinh ra ở nước ngoài
* Câu hỏi:
Sau khi sinh con tôi chuyển về nước cư trú. Khi ở nước ngoài chúng tôi chưa đăng ký khai sinh cho con. Xin hỏi trong trường hợp của tôi thì việc khai sinh cuả cháu được thực hiện thế nào? Tôi muốn chọn quốc tịch Việt Nam cho con (cha của cháu là người nước ngoài) thì có trở ngại gì không?
Phan Mỹ Huyền My (Cam Ranh)
* Ý kiến tư vấn:
Nghị định số 123/2015/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư số 15/2015/TT-BTP của Bộ Tư pháp quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Hộ tịch có các quy định liên quan đến vấn đề bạn hỏi như sau:
Việc đăng ký khai sinh cho trẻ em sinh ra ở nước ngoài, chưa được đăng ký khai sinh ở nước ngoài, về cư trú tại Việt Nam, được thực hiện tại Ủy ban nhân dân cấp huyện nơi cư trú của trẻ em có cha hoặc mẹ hoặc cả cha và mẹ là công dân Việt Nam. Người yêu cầu đăng ký khai sinh xuất trình giấy tờ chứng minh việc trẻ em cư trú tại Việt Nam và nộp các giấy tờ sau đây:
a) Tờ khai theo mẫu quy định;
b) Giấy chứng sinh hoặc giấy tờ khác do cơ quan có thẩm quyền nước ngoài cấp xác nhận về việc trẻ em được sinh ra ở nước ngoài và quan hệ mẹ - con nếu có;
c) Văn bản thỏa thuận của cha mẹ lựa chọn quốc tịch cho con đối với trường hợp trẻ em có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam, người kia là công dân nước ngoài. Trường hợp cha, mẹ chọn quốc tịch nước ngoài cho con thì văn bản thỏa thuận phải có xác nhận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền của nước ngoài mà người đó là công dân.
Để đăng ký khai sinh cho cháu, bạn cần lưu ý một số việc sau đây:
Giấy tờ chứng minh việc trẻ em cư trú tại Việt Nam phải xuất trình khi làm thủ tục đăng ký khai sinh cho trẻ em gồm: giấy tờ chứng minh việc trẻ em đã nhập cảnh vào Việt Nam (như: hộ chiếu, giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế có dấu xác nhận nhập cảnh của cơ quan quản lý xuất, nhập cảnh) và văn bản xác nhận của cơ quan công an có thẩm quyền về việc trẻ em đang cư trú tại Việt Nam.
Các thông tin cần cho việc đăng ký khai sinh về họ, chữ đệm, tên và dân tộc của trẻ em được xác định theo thỏa thuận của cha, mẹ theo quy định của pháp luật dân sự và được thể hiện trong Tờ khai đăng ký khai sinh; trường hợp cha, mẹ không có thỏa thuận hoặc không thỏa thuận được, thì xác định theo tập quán.
Vấn đề quốc tịch của trẻ em khi sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam được Luật Quốc tịch (Luật ban hành năm 2008, được sửa đổi, bổ sung năm 2014) quy định tại Điều 16 như sau:
1. Trẻ em sinh ra trong hoặc ngoài lãnh thổ Việt Nam mà khi sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là người không quốc tịch hoặc có mẹ là công dân Việt Nam còn cha không rõ là ai thì có quốc tịch Việt Nam.
2. Trẻ em khi sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam còn người kia là công dân nước ngoài thì có quốc tịch Việt Nam, nếu có sự thỏa thuận bằng văn bản của cha mẹ vào thời điểm đăng ký khai sinh cho con. Trường hợp trẻ em được sinh ra trên lãnh thổ Việt Nam mà cha mẹ không thỏa thuận được việc lựa chọn quốc tịch cho con thì trẻ em đó có quốc tịch Việt Nam.
Với quy định pháp luật nêu trên, để người con mang quốc tịch Việt Nam thì bạn và chồng bạn cần có sự thỏa thuận bằng văn bản về việc chọn quốc tịch Việt Nam cho con vào thời điểm đăng ký khai sinh cho con.
Luật sư Nguyễn Thiện Hùng